Tổng quan bệnh trào ngược thực quản dạ dày - thuốc chữa bệnh trào ngược dạ dày hiệu quả.
Triệu chứng của bệnh có một số biểu hiện như nóng rát, ợ chua, ợ khan, ợ hơi, đầy bụng, sôi bụng, ấm ách, ăn mau no… nguyên nhân gây bệnh chưa được xác định chính xác song có một số yếu tố hay được nhắc đến đó là sự rối loạn trương lực cơ vòng thực quản, rối loạn trương lực co bóp dạ dày, ngoài ra còn một số yếu tố khác nữa như thiếu hụt dịch vị và enzym tiêu hoá làm thay đổi môi trường pH trong dạ dày đặc biệt là sự tăng tiết HCl... bệnh được chẩn đoán dựa vào khám lâm sàng, nội soi dạ dày thực quản và chụp xạ hình.
Bệnh trào ngược thực quản dạ dày là 1 trong số bệnh lý chính về căn bệnh đau dạ dày hiện nay.
Bệnh trào ngược dạ dày thực quản có thể chữa khỏi tận gốc nếu các bạn phát hiện sớm và điều trị đúng cách. Bệnh xuát hiện ở mọi lứa tuổi và gây cảm giác rất khó chịu thậm chí có thể gây ra ung thư dạ dày nếu không được quan tâm.BS: Đào Ngọc Bích trả lời báo Cẩm Nang Sức khỏe mỗi ngày.
CÓ THỂ BẠN QUAN TÂM:
Nội dung bài phỏng vấn:
- Tổng quan bệnh trào ngược thực quản dạ dày
- Nguyên nhân gây bệnh trào ngược thực quản dạ dày.
- Triệu chứng bệnh trào ngược dạ dày.
- Bệnh trào ngược dạ dày có nguy hiểm không.
- Thuốc và phương pháp điều trị bệnh tốt nhất.
- Lời khuyên cho người mắc trào ngược thực quản dạ dày.
Tổng quan bệnh trào ngược thực quản dạ dày?
- Bệnh trào ngược dạ dày thực quản là một bệnh tiêu hóa mãn tính. Trào ngược dạ dày sảy ra khi các chất dịch tiêu hóa như HCl, Pepsin, đôi khi kèm cả thức ăn đi ngược từ dạ dày lên ống thực quản, các chất này kích thich niêm mạc thực quản gây tra hiện tượng trào ngược
- Bệnh trào ngược thực quản không loại trừ bất kì một ai, từ trẻ sơ sinh cho đến người lơn tuổi. Đặc biệt ở trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ thường không hay đc cha mẹ chú ý đến vì khó phân biệt được hiện tượng trào ngược với hiện tượng nôn trớ sinh lý. Nên đối tượng trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ cần phải đặc biệt quan tâm.
Nguyên nhân gây bệnh trào ngược thực quản dạ dày ?
- Có rất nhiều nguyên nhân gây bệnh, ngoài nguyên nhân bẩm sinh thì chủ yếu là do chế đô ăn uống sinh hoạt không điều đô gây ra như: thức khuya thường xuyên, vừa ăn vừa làm việc, stress công việc-gia đình, ăn uống thất thường ( lúc nhịn, lúc ăn quá no), hoặc là do bị viêm loét dạ dày tá tràng, viêm hang vị mà không điều trị để tình trạng viêm kéo dài.
- Bình thường khi nuốt thức ăn, cơ vòng thực quản dưới nằm ở chỗ nối giữa thực quản và dạ dày sẽ mở ra để cho thức ăn đi xuống dạ dày và sau đó đóng kín lại. Trong trường hợp bệnh lý, cơ này bị giãn bất thường hoặc do dạ day tăng co bóp làm cho dịch tiêu hóa ở dạ dày có thể chảy ngược lên thực quản. Một số yếu tố làm nặng thêm bệnh trào ngược dạ dày thực quản như ăn một số loại thức ăn, như đồ ăn nhiều dầu mỡ, gia vị, sô cô la, caffein, hành, sốt cà chua, nước ngọt có ga và bạc hà; uống rượu; ăn quá nhiều; sau ăn đi nằm ngay; thậm chí, một số loại thuốc, như thuốc an thần, thuốc ngủ, thuốc chẹn kênh calci cũng có thể gây trào ngược dạ dày thực quản. Hút thuốc lá cũng được coi là một nguyên nhân gây tăng tiết dịch vị dẫn đến hiện tượng trào ngược dạ dày thực quản. Vi khuẩn Hp gây viêm dạ dày.
Triệu chứng của bệnh trào ngược thực quản dạ dày, bệnh trào ngược dạ dày có nguy hiểm?
Các triệu chứng cơ bản thường gặp nhất của bệnh là:
- Ợ nóng với cảm giác nóng rát từ dạ dày hay phần ngực thấp lan lên cổ. Do dịch tiêu hóa trào lên họng nên người bệnh thường bị ho nhiều, nóng rát ở cổ họng. Đặc biệt, cảm giác đau tức, nghẹn ở trên xương ức do dịch tiêu hóa kích thích vào thực quản.
- Khoảng 2/3 bệnh nhân cũng có triệu chứng ăn không tiêu (đau hoặc khó chịu vùng thượng vị) và khoảng 40 % bệnh nhân bị hội chứng ruột kích thích cũng có triệu chứng trào ngược dạ dày thực quản. Các triệu chứng khác như khó nuốt, nuốt đau, khó thở về đêm, nôn ra máu hay sụt cân …cảnh báo cho ta nghĩ đến khả năng bệnh nặng, có biến chứng hay bệnh lý khác.
- Hiện tượng đau, tức lồng ngực thường xảy ra do acid dạ dày trào sang thực quản. Đây là một trong những triệu chứng cơ bản nhất của bệnh trào ngược dạ dày thực quản. Acid trong dạ dày trào lên thực quản nhiều hơn khi chúng ta nằm hoặc cúi người, từ đó gây ra chứng ợ nóng.
- Hiện tượng đau ngay sau khi ăn, đặc biệt là sau khi ăn nhiều, thường do dạ dày bị quá tải, không còn chỗ chứa, khiến dịch vị và thức ăn bị trào ngược lên. Trong một số trường hợp, acid dạ dày có thể trào ngược lên tới cuống họng, tạo ra vị đắng trong miệng, thậm chí có thể gây ngạt. Với một số bệnh nhân, triệu chứng duy nhất của chứng trào ngược acid dạ dày mà họ mắc phải là buồn nôn. Nếu cảm thấy nôn nao mà không hiểu tại sao, đó có thể là do hiện tượng trào ngược. Nếu tình trạng này diễn ra ngay sau khi ăn, khả năng bị trào ngược acid dạ dày là khá lớn.
- acid bị trào ngược có thể làm sưng tấy mô thực quản dưới, từ đó làm hẹp thực quản và gây ra tình trạng khó nuốt. Căn bệnh này có thể dẫn đến những biến chứng như viêm loét thực quản, hẹp thực quản và ung thư thực quản, ung thư thanh quản.Hiện tượng trào ngược dạ dày thực quản lặp lại nhiều lần, theo thời gian, sẽ gây ra tổn hại nhất định cho thực quản..
Phương pháp nào điều trị bệnh trào ngược thực quản dạ dày tốt nhất?
Các mục tiêu của việc điều trị một bệnh nhân bị trào ngược dạ dày - thực quản là: làm mất triệu chứng của bệnh nhân; chữa lành tình trạng viêm thực quản nếu có; ngăn ngừa chít hẹp, xước chợt niêm mạc và loét tái phát; duy trì hiệu quả điều trị. Do đó cho đến nay có rất nhiều thuốc được đưa vào sử dụng để điều trị.
Có ba con đường điều trị là dùng thuốc tây y, đông y và phẫu thuật
Về phương pháp tây y :
- Những ca nhẹ có thể dùng thuốc làm tăng trương lực như Metoclopramide, Domperidone, Cisapride hoặc các thuốc Antacid. Acid, Alginic. Có thể uống omeprazole, Lansoprazole,..trước bữa ăn để bao bọc niêm mạc dạ dày. Các loại thuốc này hiện bán rất phổ thông ở ngoài hiệu thuốc, tuy nhiên do bệnh dễ tái phát sau khi ngưng sử dụng thuốc nên phải điều trị duy trì, hoặc dùng thuốc khi có triệu chứng.
Phương pháp đông y:
- Với khoa học hiện đại ngày nay, việc chữa khỏi bệnh bằng phương pháp đông y là hoàn toàn có thể. Đông y là những vị thuốc từ cây, lá,.. có sẵn trong tự nhiên. Điều trị bằng phương pháp đông y buộc người bệnh phải kiên trì, chế độ ăn uống cũng như kiêng khem phải đảm bảo. Với dòng thuốc nam sẽ ít gây tác dụng phụ hơn thuốc tây
Với phương pháp phẫu thuật:
- Chủ yếu đang thực hiện là cấy chỉ vào huyệt đạo. Cấy chỉ vào huyệt đạo có cơ sở khoa học là tác động trên huyệt. Nhiều công trình nghiên cứu khoa học cho thấy một số huyệt đạo có tác động trực tiếp đến sự co bóp và tiết dịch tiêu hóa. Trong trường hợp tăng tiết dịch vị, huyệt Lương khâu có tác dụng giảm đau, giảm tiết dịch vị. Quy trình điều trị tùy theo mức độ bệnh lý, người bệnh có thể điều trị liệu trình cơ bản tối thiểu 3-5 lần, mỗi lần cách nhau 15 ngày.Hiệu quả phương pháp này đạt tỉ lệ 85%. Tuy nhiên phương pháp này khá tốn kém.
Nhóm thuốc điều hoà vận động:
- Metoclopramid: Tác dụng trung ương vào vùng lẩy cò, có tác dụng lên các lớp cơ ống tiêu hoá. Nó làm gia tăng vận động, thúc đẩy mở môn vị, dẫn đến làm vơi dạ dày từ đó làm giảm trào ngược dạ dày - thực quản. Tác dụng phụ: gây buồn ngủ và tăng trương lực ngoại tháp.
- Domperidon: Đây là thuốc kháng dopaminergic ngoại biên, nó cố định vào thụ thể D2 ngoại biên và không qua hàng rào máu não. Có tác dụng làm tăng áp lực cơ vòng đoạn dưới thực quản do đó làm tăng sự vơi dạ dày dẫn đến làm giảm trào ngược. Thuốc chống chỉ định với chảy máu dạ dày ruột, tắc ruột, nguy cơ thủng ở ống tiêu hoá.
- Sulpirid: có tác dụng làm gia tăng trương lực đoạn dưới cơ vòng thực quản, giúp giữ cho thức ăn không trào ngược lên thực quản, nó cũng có tác dụng vào hệ thần kinh trung ương như các thuốc ngủ do đó có tác dụng phụ là buồn ngủ, gây hội chứng ngoại tháp, chảy sữa, bất lực...
- Metopimazin: Đây là thuốc chống nôn kháng tiết dopamin có tác dụng chọn lọc trên khu vực lẩy cò hoá học của não thất IV. Thuốc có tác dụng làm thay đổi vận động ống tiêu hoá nhưng không làm tăng sự vơi dạ dày do đó nó không làm cản trở sự hấp thu tiêu hoá cao của các thuốc phối hợp.
- Ngoài ra trong một số trường hợp đặc biệt, tùy theo tình trạng bệnh cảnh lâm sàng mà có thể dùng một số thuốc khác như alizaprid, anzemet, zelmac.
- Nhóm thuốc làm giảm tác động có hại của trào ngược
Các thuốc tạo màng ngăn dạ dày -thực quản:
- Alginat: acid alginic khi tiếp xúc với HCl sẽ tạo thành một lớp bọt nổi lên trên dịch vị. Trong trường hợp trào ngược nhờ lớp gel này sẽ bảo vệ cho niêm mạc thực quản khỏi bị tác động của acid dạ dày.
- Dimeticol: là một chất bảo vệ niêm mạc tương tự như trên.
Nhóm thuốc có tác dụng bảo vệ niêm mạc:
- sucralfat gắn với protein tạo hàng rào bảo vệ niêm mạc dạ dày - thực quản chống lại các tác nhân từ dạ dày. Thường chỉ định sucralfat trong các trường hợp bệnh trào ngược vừa đến nặng. Tránh dùng antacid hoặc kháng histamin H2 nửa giờ trước hoặc sau khi uống sucralfat.
- Ngoài ra còn sử dụng các thuốc kháng acid (maalox, phosphalugel..), thuốc kháng thụ thể H2 ( như cimetidin, ranitidin, nizatidin, famotidin) hoặc thuốc ức chế bơm proton (như omeprazol, lansoprazol, pantoprazol, rabeprazol, esomeprazol) tuỳ theo tình trạng lâm sàng của bệnh nhân.
- Hiện nay việc điều trị với thuốc ức chế bơm proton đạt thành công nhất, trong đó có khoảng nửa số bệnh nhân có thể duy trì sự thành công chỉ cần điều trị bằng thuốc ức chế bơm proton cách ngày hoặc dùng một loại kháng thụ thể H2. Đặc biệt, bên cạnh việc dùng thuốc thì việc duy trì chế độ ăn uống sinh hoạt hợp lý sẽ góp phần quan trọng trong việc điều trị bệnh lý trào ngược dạ dày thực quản, mỗi bữa không nên ăn quá nhiều, nên ăn làm nhiều bữa, 4 - 5 bữa mỗi ngày, mỗi bữa ăn ít một; không nên ăn chất lỏng, nên ăn đặc, khô; sau khi ăn không nên nằm nhiều, ngồi ở tư thế cúi ra phía trước... nằm ngủ ở tư thế đầu dốc cao; bỏ hẳn một số thức ăn làm giảm trương lực cơ vòng: socola, thuốc lá, cà phê, chất mỡ, nước khoáng có hơi; ăn chậm, nhai kỹ, tránh nuốt hơi vào dạ dày; không được dùng một số thuốc làm giảm trương lực cơ vòng dưới thực quản như estrogen, progesteron, anticholinergic, barbituric, ức chế calci, diazepam, theophylin. Chỉ phẫu thuật khi điều trị nội khoa không khỏi và khi có biến chứng nặng nề.
Lời khuyên cho bệnh nhân trào ngược thực quả dạ dày?
- Không có phương pháp nào tốt bằng cách tự phòng tránh bệnh bằng cách cân bằng chế độ ăn uống, sinh hoạt điều độ hằng ngày. Đối vơi bệnh nhân cần điều chỉnh hành vi lối sống như chống căng thẳng thần kinh, bỏ thuốc lá, không uống rượu. Nên tập Thiền (dưỡng sinh) để nâng cao hiệu quả điều trị. Nên kiêng ăn các đồ ăn như dầu mỡ, trứng hoặc các chất kích thích như chua cay, cà phê, ớt hạt tiêu…Nên nằm đầu cao hoặc sau ăn tránh hoạt động mạnh . Cần chú ý không nên ăn quá no. Khi cần thiết có thể ăn nhiều bữa với số lượng ít hoặc vừa phải. Tránh làm tăng áp lực xoang bụng như nịt lưng, nịt ngực quá chặt. Tốt nhất là không ăn quá nhiều, tránh ăn các loại thực phẩm giàu chất béo, hạn chế sử dụng rượu và thuốc lá và không nên ngồi ngả người ra phía sau khi ăn xong.
Cảm ơn Bác sĩ đã tham gia trả lời phỏng vấn. Chúc bác sĩ sức khỏe để cứu chữa cho nhiều bệnh nhân.
ĐỌC THÊM:
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét